चर्चित पुस्तक सम्भोगदेखि समाधिसम्मका लेखक ओशो रजनीशलाई पत्रकारले सोधे- ‘तपाईं सेक्सगुरु हो ?’ रजनीशले भने- ‘यो संसार विक्षिप्त हो, म होइन । मेरो नामबाट ६ सय ५० कृति प्रकाशित छन्, बाँकी पुस्तकको किन कोही चर्चा गर्दैन ?’यही पुस्तकका कारण यी रजनीशलाई ‘सेक्सगुरु’ उपाधि दिनु न्यायसंगत हो कि होइन, त्यसमा बहस गर्न सकिन्छ । यद्यपि, यो पुस्तक रजनीशको ‘मास्टरपिस’ मान्ने गरिन्छ ।
यस कृतिमा रजनीशले तन्त्रले बताएका सम्भोग-पद्धतिहरूको विस्तृत व्याख्या गरेका छन् । उनी भन्छन्- ‘सम्भोग एक मिनेटमा टुंगियो भने मानिस फेरि सम्भोग गर्न आतुर हुन्छ । तीन मिनेटसम्म लम्बियो भने एक सातासम्म सम्भोगको याद पनि आउँदैन । सात मिनेटसम्म लम्बिएमा तीन महिनाका निम्ति सम्भोगको कल्पना पनि आउँदैन । यदि तीन घन्टासम्म लम्बियो भने जीवनभरका निम्ति तृप्ति हुन्छ ।’
सामान्यतया सम्भोग हाम्रा निम्ति क्षणिक सुखानुभूति हो । यसलाई तीन घन्टा लम्ब्याउने कुरा अपत्यारिलो र केही अव्यावहारिक पनि लाग्छ । जे भए पनि रजनीशको तर्कअनुसार, तलका विधि अपनाएर सम्भोगलाई तीन घन्टा लम्ब्याउन सकिन्छ ।
पहिलो सूत्रः सम्भोगका बेला लामो र गहिरो श्वास लिने र क्रमशः श्वासलाई शिथिल पार्नुर्होस् । यति शिथिल कि मानौँ श्वास चलिराखेकै छैन । श्वास जति शिथिल हुन्छ, उति सम्भोगको अवधि विस्तार हुन्छ ।
दोस्रो सूत्रः सम्भोगको क्षणमा ध्यान दुवै आँखाको बीच अर्थात् आज्ञाचक्रमा केन्दि्रत गर्नुहोस् । यसरी ध्यान सम्भोगमा नभई अन्यत्र केन्दि्रत गर्दा पनि ‘ड्युरेसन’ बढ्छ, आनन्दमा कमी आउँदैन ।
तेस्रो सूत्रः सम्भोग आरम्भ गर्दा आफूलाई मनपर्ने देवताको मन्दिरमा प्रवेश गर्दाको जस्तो पवित्र भावदशा धारण गर्नुहोस् । त्यसबखत हामी समयशून्य अस्तित्वसँग एकाकार हुने चरणमा हुन्छौँ । ठीक त्यही बेला हो, कुनै अदृश्य स्रष्टाले सृष्टि गर्ने, नयाँ जीवनलाई जन्म दिएर । यतिखेर हामी त्यो स्रष्टाको निकटतम् हुन्छौँ ।
समाधि अर्थात् समयशून्यताको स्थिति अनुभूति गर्न सम्भोग साधन हुन सक्दछ भन्ने रजनीशको तर्क हो । उनी भन्छन्- ‘मानिसको हृदयमा हुने सम्भोगप्रतिको आकर्षण, आतुरता वा व्यग्रता समाधिका निम्ति हो, समयशून्यताको अनुभूतिका निम्ति हो । जो व्यक्ति सम्भोगको सम्पूर्ण रहस्य जान्न समर्थ हुन्छ, उसका लागि सम्भोग व्यर्थप्रायः हुन्छ । ऊ सम्भोगलाई अतिक्रमण गरेर पार हुन्छ ।’
यौनका सम्बन्धमा अनुदार पूर्वीय समाजमा सम्भोगलाई सहज रूपमा लिन सिकाउन रजनीशले ठूलै साहसिक पहल गरेका हुन् । यो पहलका लागि उनी बन्दनीय मानिन्छन् । यौनको खुलेआम प्रचार गरेर वा विवादास्पद जीवन बिताएर उनी जति दुष्प्रचारित भए पनि हामीले बुभmनैपर्ने एउटा मुख्य कुरा हो- मानिस सम्भोगबाट जन्मन्छ ।
मानिसको मनोविज्ञान सम्भोगको ऊर्जाद्वारा संरचित हुन्छ । उसको सम्पूर्ण अस्तित्व सम्भोगको ऊर्जाले भरिएको हुन्छ । जीवनको एउटा मुख्य ऊर्जा सम्भोगको ऊर्जा हो । यस कुरालाई आधुनिक मनोविज्ञानले पनि स्वीकारिसकेको छ । यो ऊर्जालाई भरपूर उपयोग किन नगर्ने ?- एजेन्सी