एजेन्सी, नयाँ दिल्ली, १५ असोज एकजना विवादास्पद चिकित्सकले संसारकै पहिलो ‘बेबी फ्याक्ट्री’ (बच्चा कारखाना) को निर्माण गर्दै छिन् जहाँ सयौं गरिब भारतीय महिलाले निःसन्तान पश्चिमेली दम्पतीका लागि बच्चा उत्पादन गर्नेछन् । यो सरोगेसी सप अर्थात् भाडाको मातृत्व पसलमा उपहार पसलदेखि लिएर होटल पनि हुनेछ ।

भारतमा हरेक वर्ष अर्बौं डलरको भाडाको मातृत्वको कारोबार हुने गर्छ । यो परियोजनाको सुरुआत डा. नयना पटेलले गरेकी हुन् जसले यसअघि नै दुर्गम

डा. पटेले आफ्ना भाडाका आमाको गर्भ प्रयोग गरेबापट हरेक दम्पतीसँग २८ हजार डलर शुल्क लिन्छिन् । गर्भवती हुने महिलाले हरेक पटक ८ हजार डलर पाउनेछन् र यदि जुम्ल्याहा बच्चा जन्मियो भने थप २ हजार डलर दिइनेछ । बीबीसी–४ वृत्तचित्र, ‘हाउस अफ सरोगेट’ ले यो लाखौं डलरको यो कारोबारलाई आउँदो वर्ष सार्वजनिक गर्नेछ । हाल निर्माणाधीन यो क्लिनिकमा पश्चिमी दम्पतीका लागि अपार्टमेन्ट, भाडाका गर्भवतीका लागि कोठा, कार्यालय, डेलिभरी रुम, आईभीएफ डिपार्टमेन्ट र रेस्टुरेन्ट तथा उपहार पसल हुनेछ । एक दशकको अवधिमा डा. पटेलको कार्यक्रमले ६ सय धनी दम्पतीका लागि सन्तान उत्पादन गरिसकेको छ ।

गरिब महिलालाई नाफाका लागि प्रयोग गरेको भन्दै उनलाई मार्ने धम्की यसअघि धेरै पटक आइसकेको छ तर उनले आफ्नो कामलाई ‘महिलावादी मिसन’ भन्दै आएकी छन् । उनले आफूले गरिब महिलाको सहयोगकै लागि यो काम सञ्चालन गरिरहेको बताएकी छन् । ‘यी महिलाले रोजगारी पाइरहेका छन्,’ बीबीसीलाई दिइएको अन्तर्वार्तामा उनले भनेकी छन्, ‘यो शारीरिक काम हो । उनीहरूले यसका लागि पैसा पाउँछन् ।’ ‘यी महिलालाई थाहा छ कि पीडाविना केही पाइँदैन । म आफूलाई महिलावादी भन्छु । भाडाका आमा बन्नु भनेको अरूलाई सहयोग गर्नु हो,’ उनले भनिन् ।

अभिभावक बन्न चाहनेमा ६२ वर्षीय बेलायती चिकित्सक माइकल र ३३ वर्षीया उनकी रसियाली पत्नी भेरोनिका पनि छन् । भेरोनिका जन्मँदा एउटा मात्र डिम्बनली र एउटा डिम्बाशय थियो जसका कारण उनी बच्चा पाउन अक्षम छिन् । ‘यी अलेक्जेन्डर र क्याटेरिना हुन् । मैले दुई वर्षअघि नै नाम हालिसकेकी थिएँ,’ भर्खरै इम्प्लान्ट गरिएका दुई डिम्बकोषबारे बोल्दै उनी भन्छिन्, ‘म मैले भाडाका आमा लिएर मात्र आमा बन्न सक्ने भएँ । धेरै महिला मजस्तै छन्, उनीहरू सायदै आमा बन्न सक्छन् ।’ ‘यी डिम्बकोषले मलाई भविष्यमा हेला ममी भन्नेछन्... मलाई मेरो भविष्य आजबाटै सुरु भएको जस्तो लागिरहेको छ,’ उनी अगाडि थप्छिन् । वृत्तचित्रमा दुई पटक भाडाकी आमा बनेकी स्थानीय महिला इडेनका विचार पनि लिइएको छ ।

उनी भर्खरै ५४ वर्षीया क्यानेडियन महिला बारबराका लागि आमा बनेकी छिन् । बारबरा चार महिनादेखि आफ्नो नयाँ छोरासँग भारतमै छिन् । अब कागजपत्र गरेर उनी चाँडै घर फिर्नेछिन् । बारबारले आमा बन्न ३० वर्ष प्रयास गरिन् । ‘निःसन्तान हुनु चिकित्सकीय समस्या हो,’ उनी भन्छिन्, ‘कसैको दृष्टि खराब छ भने चस्मा लगाउँछन् । मधुमेह छ भने इन्सुलिन प्रयोग गर्छन् भने हामी किन अर्को विकल्प खोज्न सक्दैनौं ?’ भाडाकी पपिया जुम्ल्याहाको अपेक्षा गरिरहेकी छन् । ‘जुम्ल्याहा जन्मनु भनेको धेरै पैसा पाउनु हो,’ उनी भन्छिन्, ‘यसअघि आमा बन्दा मैले एउटा कार किनेको थिएँ भने नन्दलाई ऋण दिएकी थिएँ ।

अबको पारिश्रमिकले घर किन्नेछु ।’ ‘मेरो आलोचना गर्नेहरू धेरै छन्,’ डा. पटेल भन्छिन्, ‘ममाथि बच्च बेचेको आरोप लगाइन्छ । हो आमा बन्नु शारीरिक श्रम हो र यसका लागि उनीहरूले क्षतिपूर्ति पाउँछन् । त्यसैले मलाई लाग्छ मैले कुनै नराम्रो काम गरिरहेकी छैन ।’